BS. Võ Hiền Nhân
1. viêm cơ tim ở trẻ em là gì ?
Viêm cơ tim là tình trạng viêm thành cơ tim, hoại tử hoặc ly giải của tế bào cơ tim bị gây nên do các nhiễm trùng, nhiễm độc hay các bệnh lý tại các mô liên kết. Viêm cơ tim ở trẻ thường đi kèm với tình trạng viêm màng trong tim hay viêm màng ngoài tim.
2. Nguyên nhân gây viêm cơ tim ở trẻ ?
Có nhiều nguyên nhân gây viêm cơ tim trẻ em, trong đó thường gặp nhất là virus. Trong các virus gây viêm cơ tim, phải kể đến hàng đầu là enteroviruses, echovirus và adenovirus. Nhưng virus ít gặp hơn là virus sởi, quai bị, rubella, viêm gan siêu vi …
Ngoài virus cũng có nhiều nguyên nhân khác gây viêm cơ tim trẻ em như: Vi trùng (bạch hầu, lao, thương hàn, …) , ký sinh trùng, nấm, nhiễm độc, phản ứng quá mẫn, bệnh hệ thống, …
3. Viêm cơ tim trẻ em là bệnh lý nguy hiểm vì:
Khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể sẽ làm tổn thương các tế bào cơ tim, giảm sức co bóp của cơ dẫn đến suy giảm trầm trọng chức năng co bóp cơ tim cuối cùng là ngưng tim.
Viêm cơ tim là bệnh lý nguy hiểm đặc biệt là viêm cơ tim cấp. Trên lâm sàng, có thể bệnh nhi chỉ bị viêm cơ tim thoáng qua, sau khi điều trị phục hồi sẽ không để lại di chứng. Nhưng ngược lại, nhiều trường hợp nặng, nguy cơ để lại biến chứng suy tim hoặc rối loạn nhịp tim, thậm chí có nguy cơ tử vong cao.
4. Triệu chứng viêm cơ tim ở trẻ em dễ nhằm lẫn với cảm sốt thông thường vì:
– Ở trẻ lớn
Các dấu hiệu lâm sàng đầu tiên thường khởi phát từ những triệu chứng của hệ hô hấp như: Đau tức ngực, khó thở…sau đó đến rối loạn tiêu hóa rồi khi bệnh tiến triển nặng mới dần thấy các triệu chứng tại tim và vùng ngực.
Do vậy, ở giai đoạn này, các mẹ rất dễ nhầm với sốt cảm cúm thông thường, tự xử lý thuốc mà ít khi cho con đi khám, đến khi trẻ bắt đầu có dấu hiệu ở vùng tim mới đưa trẻ đi khám, dẫn tới việc điều trị chậm trễ.
–Ở trẻ nhỏ
Ban đầu triệu chứng không rõ ràng, đôi khi chỉ là thấy trẻ đột nhiên bỏ bú, thường xuyên quấy khóc, sốt, rơi vào trạng thái li bì. Do đó, rất khó khăn để chẩn đoán lúc này.
Khi trở nặng trẻ bị khó thở trong lúc hoạt động thậm chí cả khi nghỉ ngơi, có thể phù chân, mắt cá chân với bàn chân do bị ứ dịch.
5. Phòng bệnh viêm cơ tim ở trẻ như thế nào ?
Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ
Để có thể phòng ngừa, hạn chế nguy cơ xảy ra tình trạng viêm cơ tim cấp ở trẻ, các mẹ cần lưu ý một số điều như sau:
Cho trẻ ăn uống khoa học, đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng nhất là các vitamin và khoáng chất để cơ thể trẻ phát triển khỏe mạnh, đồng thời tăng sức đề kháng của cơ thể trẻ.
Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người lớn hay những trẻ khác đã mắc bệnh liên quan đến siêu vi như cảm cúm, quai bị, rubella,…
Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ đặc biệt là các mũi tiêm chủng bạch hầu, cúm, quai bị, rubella không được bỏ qua.
Ở những trẻ lớn đã có khả năng nhận thức về các hành vi, tập rèn luyện cho trẻ thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày.
Khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường như bỏ bú, sốt, đau mỏi người, tim đập nhanh hơn bình thường, hay bị khó thở…nhất là tím tái, người xanh xao, không tự ý cho trẻ dùng thuốc mà phải đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám ngay.
Tóm lại: Viêm cơ tim cấp ở trẻ, nếu bị nhẹ , bệnh có thể diễn biến ngắn ngủi rồi tự khỏi, biểu hiện lâm sàng đôi khi cũng không rõ ràng, rầm rộ. Những đối với những trường hợp nặng, nhất là khi đã diễn biến thành suy tim, bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nặng nề ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ thậm chí gây nguy cơ tử vong cao. Bởi vậy các mẹ phải thường xuyên lưu ý đến các thay đổi của trẻ để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường, cho trẻ đi khám sớm để kịp thời chẩn đoán và điều trị.
Tài liệu tham khảo
- Bộ y tế (2015), “Viêm cơ tim do virus”, Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị một số bệnh thường gặp ở trẻ em, Tr: 290- 292.
- Bệnh viện Nhi đồng 1 (2020), ‘Viêm cơ tim siêu vi”, Phác đồ điều trị nhi khoa, Nhà xuất bản y học, , Tr: 1064- 1066.
- Bệnh viện Nhi đồng 2 (2019), “Viêm cơ tim ở trẻ em”, Phác đồ điều trị Nhi khoa , Nhà xuất bản Y học, Tr: 420- 424
- Myung K. Park (2020), “Myocarditis”, Park’s Pediatric Cardiology for Practitioners, Sevent edition, Elsevier Saunder, Philadenphia, pp. 268 – 270.