NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ BỆNH TAY CHÂN MIỆNG

DANH MỤC CHIA SẼ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  

Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ gây thành dịch do họ virus đường ruột gây ra. Hai nhóm tác nhân gây bệnh thường gặp là Coxsackie virus A16 và Enterovirus 71 (EV71).

Bệnh lây chủ yếu từ đường tiêu hóa. Nguồn lây chính từ nước bọt, phỏng nước và phân của trẻ nhiễm bệnh.

Bệnh gặp rải rác quanh năm ở hầu hết các địa phương. Tại các tỉnh phía nam bệnh có xu hướng tăng cao vào 2 thời điểm từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12 hàng năm.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt tập trung và thường trở nặng ở trẻ dưới 3 tuổi. Các yếu tố sinh hoạt tập thể như trẻ đi học tại nhà trẻ, mẫu giáo đến các chỗ vui chơi tập trung là các yếu tố nguy cơ lây truyền bệnh, đặc biệt là trong các đợt bùng phát bệnh.

I. Nhận diện sớm trẻ mắc bệnh tay chân miệng

Phát hiện sớm bệnh TCM ở trẻ là một trong những yếu tố quan trọng giúp cho việc điều trị được thuận lợi, trẻ bệnh được chăm sóc và theo dõi sát, hạn chế những rủi ro có thể gây tác hại xấu đến sức khỏe của trẻ nếu phát hiện và điều trị quá trễ. Bệnh TCM ở trẻ em có những biểu hiện cần chú ý sau đây:

   – Biểu hiện đặc trưng của bệnh là các tổn thương hồng ban, bóng nước xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng chân, trong miệng, vùng mông, đầu gối của trẻ.

   – Một trong những biểu hiện rất thường gặp ở trẻ nhỏ khi mắc bệnh Tay chân miệng là tình trạng loét miệng. Vị trị loét thường được phát hiện nhiều nhất là vùng hầu họng, đôi khi xuất hiện ở niêm mạc má, môi hoặc lưỡi, số lượng vết loét rất thay đổi từ 1 đến vài mụn loét trong miệng, kích cỡ khoảng 2 mm – 3 mm. Loét miệng khiến trẻ có cảm giác đau rát khi ăn, uống là lý do trẻ không chịu ăn, không chịu bú, và thường chảy nước miếng liên tục.

   – Một số trẻ có thể bị sốt nhẹ, nhiệt độ thường từ 37,5oC – 38oC. Tuy nhiên có những trẻ bị sốt cao trên 39oC liên tục là một trong những dấu hiệu gợi ý trẻ bị TCM đã nghiêm trọng cần nhập viện để điều trị tốt hơn.

Khi phát hiện trẻ có những biểu hiện nghi ngờ, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám bác sĩ sớm để trẻ được điều trị kịp thời và có biện pháp cách ly chăm sóc hợp lý.

Bệnh tay chân miệng có thể bị mắc nhiều lần

II. Điều trị và chăm sóc đúng cách trẻ mắc bệnh TCM tại nhà

Hầu hết những trẻ mắc TCM độ nhẹ sẽ được bác sĩ cho theo dõi và chăm sóc tích cực tại nhà theo những nguyên tắc quan trọng như sau:

1. Cách ly đúng cách giữa trẻ bệnh – trẻ lành nhằm hạn chế sự lây nhiễm của bệnh

– Trẻ xác định đã mắc bệnh TCM phải được nghỉ học ít nhất 10 ngày kể từ ngày khởi phát ( có thể là ngày sốt hoặc ngày xuất hiện ban, lét miệng, chảy nước miếng) để ngăn chặn sự lây nhiễm cho trẻ khác học cùng.

– Trường hợp gia đình có nhiều trẻ cùng chung sống, nên cách ly tuyệt đối giữa trẻ lành và trẻ bệnh bằng nhiều cách tùy theo hoàn cảnh gia đình như gởi trẻ lành tạm thời ở một nơi khác, khuyến khích trẻ bệnh không nên chơi chung với trẻ lành trong thời gian mắc bệnh, cần giám sát chặt chẽ các hoạt động của trẻ bệnh trong sinh hoạt thường nhật.

– Người lớn khi tiếp xúc và chăm sóc trẻ bệnh nên mang khẩu trang y tế cho mình và cho cả trẻ bệnh.

– Sau khi tiếp xúc nên rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước sạch ngay để hạn chế sự lây lan khi phải chăm sóc trẻ lành.

2. Giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt cho trẻ bệnh giúp trẻ nhanh chóng khỏi bệnh

– Tắm rửa sạch sẽ cho trẻ hàng ngày bằng xà phòng nước sạch giúp hạn chế sự lan truyền bệnh TCM cho trẻ lành và phòng ngừa tình trạng bội nhiễm vi khuẩn có thể gây hại.

– Khuyến khích trẻ thường xuyên rửa tay sạch sẽ, đúng cách bằng xà phòng và nước sạch dưới vòi nước chảy để ngăn ngừa sự tái nhiễm bệnh TCM qua đường tay – miệng nhằm loại bớt sự bám dính của vi rút gây bệnh tay chân miệng trên đôi tay của trẻ.

– Quần áo, tã lót của trẻ bệnh nên được ngâm dung dịch sát khuẩn hoặc luộc nước sôi trước khi được giặt sạch sẽ bằng xà phòng và nước sạch.

– Vật dụng cá nhân ăn uống của trẻ như bình sữa, ly uống nước, chén ăn cơm, muỗng ăn…nên được rửa xà phòng và sử dụng riêng biệt cho từng trẻ.

3. Tạo môi trường sống trong lành có thể giúp trẻ khỏe mạnh hơn

– Người chăm sóc trẻ như cha mẹ, ông bà, người giữ trẻ…cần giữ sạch đôi tay qua việc rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước sạch trước khi chế biến thức ăn, trước khi cho trẻ ăn và sau khi làm vệ sinh, thay tã lót cho trẻ nhằm hạn chế sự gieo rắc vi rút gây bệnh TCM cho những trẻ lành khác trong gia đình.

– Đồ chơi và vật dụng thường dùng của trẻ cần phải được tẩy trùng sạch sẽ bằng những dung dịch sát khuẩn

4. Sử dụng thuốc điều trị tại nhà cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ

 Bệnh TCM chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng theo sự chỉ định của bác sĩ.

Ngoài ra nên bổ sung nguồn nước uống cho trẻ nhất là các loại nước trái cây ép chứa nhiều vitamin.

5. Đưa trẻ đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất nếu thấy trẻ có một trong các biểu hiện sau:

– Sốt cao liên tục 39oC không hạ sau khi đã hạ sốt tích cực.

– Giật mình chới với, hốt hỏang, thất thần.

– Run chi (thấy rõ khi đưa đồ chơi cho trẻ cầm). Yếu chi.

– Trẻ đi đứng loạng choạng. Trẻ đảo mắt bất thường.

– Nôn ói nhiều. Thở mệt.

–  Lừ đừ , không chơi giỡn. Quấy khóc (dỗ không nín).  Co giật…

– Đặc biệt là có các trứng trên kèm theo đang tiếp xúc với nguồn lây như học cùng, ở cùng nhà,…

 

Nguồn tài liệu tham khảo:

  1. Bộ y tế (2011), Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh tay chân miệng.
  2. Bệnh viện Nhi đồng 1 (2013), ‘Bệnh tay chân miệng”, Phác đồ điều trị nhi khoa, Nhà xuất bản y học, Tr: 465- 470.
  3. Bệnh viện Nhi đồng 2 (2016), “Bệnh chân-Tay-Miệng”, Phác đồ điều trị Nhi khoa , Nhà xuất bản Y học, Tr: 891-899.
  4. Hand, foot, and mouth diseases: https://www.cdc.gov/features/handfootmouthdisease/index.html.
  5. Relapse of Hand Foot and Mouth Disease: Are We at More Risk?: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3555383/

 

 

  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •   
  •